RODZINA w interesie a INTERES w rodzinie !

Rodzinny interes i rodzina w interesie ! o tym dyskutowaliśmy podczas 5 Seminarium dla Firm Rodzinnych, które odbyło się 5 listopada w Cukrovni w Kutnie.

Uczestnicy spotkań zgodnie stwierdzają „…prowadzenie firmy rodzinnej ma swoje zalety i wady. Do zalet można zaliczyć rodzinną atmosferę, wzajemne zrozumienie czy zaufanie. Istnieją też problemy:  w jakiej formie prowadzić firmę- przekazanie kontroli nad firmą, a także kierowanie następcami i zarządzanie wynagrodzeniami”.

W odpowiedzi na oczekiwania piąte już Seminarium Firm Rodzinnych w Kutnie realizowane przez Lokalne Centrum Kompetencji Rozwoju Firm Rodzinnych w ramach projektu „Tworzenie systemu sieciowego wsparcia przedsiębiorczości rodzinnej – lokalne centra kompetencji rozwoju firm rodzinnych” ( Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020) poświęciliśmy trudnej tematyce RODZINNEGO INTERESU – jego form i sposobów wynagradzania.

Seminarium rozpoczęło się tradycyjnie poranną kawą.  Część szkoleniową otworzyła Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Regionu Kutnowskiego Mariola Grodnicka, która pokrótce opowiedziała o samym projekcie jak i o badaniach uczniów i przedsiębiorców jakie planowane są w jego ramach w naszym mieście.

Animator LCK przedstawił Uczestnikom korzyści wynikające z przystąpienia do projektu oraz idee tworzenia Lokalnego Programu Operacyjnego Rozwoju Firm Rodzinnych we współpracy z władzami miasta.

W piątym seminarium wzięło udział 20 firm rodzinnych z terenu powiatu kutnowskiego. Uczestnicy zdobyli wiedzę o formach prawnych prowadzenia działalności , dziedziczeniu i reprezentacji oraz czy i w jaki sposób ustalać wynagrodzenie członków rodziny, od czego uzależniać wysokość płacy i jak ją komunikować pracownikom !

Prezentacje tematyczne przeprowadzone zostały przez Lokalnych Dostawców Usług dla Firm Rodzinnych – czyli przedstawicieli naszych lokalnych firm – specjalistów z danej branży:

Kamila Czubińska i Joanna Lewandowska – CENTRUM OBSŁUGI PRAWNEJ IURISTA

Anna Sokołowska i Andrzej Nitecki – STRATEUS Doradcy Strategiczni

„Firma rodzinna jest tak silna, jak rodzina, która ją tworzy. Nawet jednak w silnej rodzinie niełatwo zarządzać interesem rodzinnym i rodziną w tym interesie ! działalności te przenikają sfery życia rodzinnego i firmowego, a to może powodować konflikty. Naszą rolą jako partnera projektu jest wskazanie narzędzi do rozwiazywania rodzinno-biznesowych problemów”

– mówiła Mariola Grodnicka.

W przedsiębiorstwie rodzinnym dominującą rolę odgrywa rodzina. Ma ona największy wpływ na podejmowane decyzje, a pełniący funkcje nadzorcze robią to z myślą o długofalowym rozwoju i przyszłych pokoleniach.

Firmy rodzinne nie stanowią odrębnej formy działalności, można je prowadzić w każdej formie. Firma staje się narzędziem, które ma służyć rodzinie. Firmy rodzinne mają większą zdolność przetrwania i opierania się kryzysom.

Wpływ na to ma:

• dłuższa niż w innych firmach perspektywa planowania strategicznego; nie ogranicza się ona do roku czy kilku lat, ale często obejmuje całe pokolenie, czyli 20–30 lat;
• nie tylko dążenie do pomnażania zysku, ale i doprowadzenie do sukcesu.

Jedno z najistotniejszych pytań, na które muszą sobie odpowiedzieć osoby zakładające biznes rodzinny, dotyczy formy działalności.

Może to być:

• jednoosobowa działalność gospodarcza,
• spółka cywilna,
• spółka osobowa,
• spółka kapitałowa.

Z danych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) wynika, że w praktyce najczęściej są to firmy jednoosobowe bądź spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, rzadziej spółki cywilne lub jawne.

Firma jednoosobowa

W wypadku działalności jednoosobowej, rejestrowanej w Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), właściciel odpowiada całym majątkiem i ponosi pełne ryzyko. Sam zaciąga kredyty i pożyczki. Firmy jednoosobowe są skuteczne w działaniu na niewielką skalę, gdy współpracownikami są głównie osoby z rodziny przedsiębiorcy.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Do większych przedsięwzięć rodzinnych powoływana jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.), zgłaszana do sądu rejestrowego i wpisywana do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Udziałowcy odpowiadają do wysokości wkładów. Wkład można zwiększyć za pomocą dopłaty bądź przyjmując nowych wspólników. Ze względu na ograniczenie odpowiedzialności wspólników może być postrzegana jako mniej wiarygodna kredytowo.

Cywilna i jawna

Innymi formami rodzinnej działalności są spółki cywilne, w których przedsiębiorcami są wspólnicy, odpowiadający solidarnie za zobowiązania spółki całym swym majątkiem. Ze względu na niewielkie możliwości rozwoju biznesu w tej formie są często przekształcane w spółki jawne. W spółce jawnej wspólnik odpowiada całym swym majątkiem, bez ograniczeń. Pozyskiwanie kapitału do rozwoju biznesu jest łatwiejsze, gdyż zobowiązania może zaciągać spółka, która posiada zdolność do czynności prawnych.

Niezwykle istotną kwestią trwałości firmy rodzinnej jest DZIEDZICZENIE.

Niektóre z firm pracują nad konstytucjami rodziny. Mają one:

• zapewnić bezpieczną sukcesję,
• być podstawowym dokumentem ładu rodzinnego.

Chodzi o określenie zasad, którymi kieruje się rodzina nie tylko w sprawach biznesu, ale także w relacjach wewnętrznych. Główną treścią konstytucji rodzin ma być ustalenie:

• przywództwa,
• podziału i sprawowania władzy,
• podziału korzyści z przynależności do rodziny i przeniesienie tych ustaleń do realizacji na szczeblu firmy.

Druga część seminarium dotyczyła, jak się okazało w czasie ożywionej dyskusji ważnej kwestii wynagrodzeń tak na szczeblu właścicielskim jak i pracowników będących członkami rodziny i spoza rodziny.

W każdym przedsiębiorstwie właściwe ustalenie wynagrodzeń dla pracowników sprawia problem, ze względu na to, że stawia przed zarządzającymi konieczność pogodzenia oczekiwań pracowników z finansowymi możliwościami firmy. W przedsiębiorstwach rodzinnych problem wynagrodzeń jest jeszcze bardziej skomplikowany.

Głównym powodem pojawiających się problemów związanych z wynagrodzeniami jest zatrudnienie dwóch rodzajów pracowników: pierwsza grupa to członkowie rodziny a druga grupa składa się z wszystkich pozostałych osób zatrudnionych w danej firmie. Jeśli system wynagrodzeń nie zostanie odpowiednio skonstruowany, może to doprowadzić do pogorszenia stosunków wewnątrz rodziny, co przełoży się na atmosferę panującą w firmie. Mogą pojawić się również konflikty pomiędzy członkami rodziny i pozostałymi pracownikami, szczególnie gdy występuje duża rozbieżność zarobków.

Dylematem w firmach rodzinnych przy ustalaniu wynagrodzeń jest również wybór kryterium różnicowania wynagrodzeń pracowników należących do rodziny. W niektórych firmach rodzinnych największe znaczenie przy ustalaniu wysokości pensji mają przykładowo czynniki takie jak: hierarchia w strukturze organizacyjnej, kwalifikacje czy staż. A w innych przedsiębiorstwach rodzinnych decydująca okaże się pozycja w rodzinie danego pracownika. Pamiętajmy, że stosowanie równych stawek dla wszystkich pracowników pochodzących z rodziny może nie być dobrym rozwiązaniem. Z jednej strony stworzy dobry klimat pracy, gdzie wszyscy starają się być równi, a z drugiej może wpłynąć na powstawanie konfliktów.

Istotne jest rozpoznanie i konsekwentne stosowanie kryterium wynagrodzeń np. zaangażowanie czy realne efekty pracy oraz stosowanie jasnego pomiaru pracy

Prowadzenie firmy rodzinnej wymaga od ich członków połączenia świata zawodowego z rodzinnym. A to bywa bardzo trudne, ponieważ członkowie rodziny muszą pełnić kilka ról jednocześnie. Ustalając wysokość wynagrodzenia pracownika, który jest jednocześnie członkiem rodziny, warto płacić mu tyle, ile jest wart, czyli wynagradzać za wartość pracy, jaką wnosi do firmy.
Wyróżnia się trzy podejścia do wynagrodzeń w przedsiębiorstwach rodzinnych:

1. Pierwsze podejście polega na specjalnym traktowaniu pracowników będących członkami rodziny. Osoby te otrzymują wyższe płace niż pozostali. Argumentowane to jest samym faktem przynależności do rodziny, koniecznością uzyskania naturalnego wsparcia. Czasami podejście takie może być spowodowane naciskami ze strony innych członków rodziny, nawet tych niezaangażowanych w sprawy firmy. W tym przypadku emocje rodzinne dominują nad rachunkiem ekonomicznym.
2. Drugie podejście jest zupełnie odwrotne od pierwszego, otóż zakłada niższe wynagrodzenie dla członków rodziny, ponieważ są oni poniekąd właścicielami firmy. Samo posiadanie udziałów w firmie powinno więc rekompensować ich niższe płace. W firmach, w których panuje takie podejście, członkowie rodziny zarabiają nie tylko mniej od innych pracowników nie należących do rodziny, ale również mniej niżeli zarabialiby w innej firmie wobec nich obcej na podobnym stanowisku.
3. Trzecie podejście opiera się na założeniu, że członków rodziny należy traktować tak samo jak innych pracowników, ponieważ są oni częścią zespołu. Tutaj zasady wynagrodzeń ustalane są najbardziej obiektywnie.

Dwa pierwsze podejścia  nacechowane są emocjami panującymi w rodzinie. W przedsiębiorstwach, w których stosowane jest jedno z nich, emocje dominują nad interesem firmy. Zupełnie inaczej funkcjonują firmy, gdzie stosuje się podejście ostatnie, a więc wszyscy pracownicy traktowani są jednakowo.

I tak kolejne wspólne spotkanie i integracja środowisk firm rodzinnych umożliwiło wymianę cennych uwag i pomysłów dotyczące możliwości wsparcia kutnowskich firm rodzinnych, budowania ich trwałości i konkurencyjności.

Przed nami ostatnie już  Seminarium, które odbędzie się w pierwszy wtorek grudnia  tj.  3 grudnia, a ijego tematyką będą:

 „Dziedzictwo mądrości. Przekazywanie kompetencji z pokolenia na pokolenie”

Szczegółowych informacji na temat projektu i seminarium udziela Lokalny Animator:

Pani Ewa Chłopska-Wasielewska, tel. 881 778 839

e-mail: lck-kutno@firmyrodzinne.eu

**Spotkania realizowane są w ramach projektu „Tworzenie systemu sieciowego wsparcia przedsiębiorczości rodzinnej – lokalne centra kompetencji rozwoju firm rodzinnych” w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, którego celem jest utworzenie Lokalnych Centrów Kompetencji Przedsiębiorczości Rodzinnej LCK. Liderem projektu jest Stowarzyszenie Inicjatywa Firm Rodzinnych, a Partnerami Związek Miast Polskich oraz Izba Przemysłowo-Handlowa w Sewilli.